De overgang – Waar is die toch goed voor?

Een paar keer per jaar sta ik met een zwangerschapstest in mijn handen omdat ik zwaar ‘overtijd’ ben. Steeds verschijnen er géén twee streepjes. Natuurlijk ben ik niet zwanger. Nee joh, ik ben gewoon in de overgang. Met mijn dagelijkse medicatie (bloedverdunners) moet ik dat echter wel heel zeker weten. Als ik mijn huisarts vraag hoe ik zeker kan weten of ik in de overgang ben – dat bespaart mij immers heel wat zwangerschapstesten – krijg ik het antwoord: ‘Als je een jaar niet meer ongesteld bent geweest, kun je aannemen dat je in de overgang bent.’
Fijn. Want zóóóó lang ben ik nou ook weer niet overtijd. Toch is mijn – altijd zo trouwe – cyclus behoorlijk in de war. Dan word ik weer wel ongesteld en dan slaat hij het gewoon een maandje over. De ene keer vloei ik nauwelijks en de keer daarop zijn de grootste tampons niet meer groot genoeg en kan ik maar beter gelijk een luier in mijn broek proppen.

Wat is de overgang?

De overgang is de periode dat je lichaam de vruchtbare periode achter zich laat. De aanmaak van hormonen verandert en je lichaam gaat op zoek naar een nieuwe balans. Eigenlijk een beetje tegenovergesteld maar daardoor toch vergelijkbaar met de puberteit. Alleen daar wordt je vruchtbare periode ingeluid (dat heeft nog iets feestelijks) en tijdens de overgang luidt het een periode van drooglegging in. Eigenlijk lopen er bij ons in huis dus twee soorten pubers rond. Eentje waarbij het begint en eentje waarbij het stopt. Voel je de gezelligheid al door de woorden heen?

Waar is mijn stabiliteit?

Al die hormonale schommelingen merk ik soms ook aan mijn humeur. Op zich heb ik een behoorlijk stabiel karakter en ben ik bijna altijd vrolijk (vraag het gerust na aan mijn partner) maar tegenwoordig kan ik ineens van die momenten hebben als je – bij wijze van spreken – ‘boe’ tegen mij zegt – mag ook ‘ba’ of ‘beh’ zijn – dat ik spontaan in janken uitbarst. Ik vind op dat moment de wereld zó oneerlijk en ik vind mijzelf ook zó verschrikkelijk zielig.
Daar heb ik nooit last van gehad, maar er zijn nu dagen in de maand… ‘Oei, oei, oei’. Nooit eerder heeft een partner van mij gezegd: ‘Uh schatje, liefje, allerliefste, moet je toevallig ongesteld worden?’ Ik kon er zelfs geïrriteerd van worden als er grapjes over werden gemaakt, omdat ik daar juist nooit last van had. Tot nu dus. Tot die stomme overgang mijn leven kwam verstoren. Nu kan mijn partner dit wel zeggen (doet hij ook) en heeft hij nog gelijk ook. Meestal.

Zielig en theatraal

Het gekke is, ik kom zelf nooit op dat idee! Dat zielige, theatrale gevoel van onrecht, voelt op zo’n moment zo verschrikkelijk echt, dat er geen seconde de gedachte in mijn hoofd op komt dat het wel eens een hormonendingetje zou kunnen zijn. Ben je mal. Dat gevoel is rete echt! Wat nou ongesteld? Om vervolgens na twee dagen schoorvoetend toe te geven dat ik inderdaad ongesteld ben geworden. Gelukkig heb ik dan zo’n lieve partner die dan zegt: ‘Dat wist ik toch liefje’, met zo’n smalend glimlachje erbij.

Door deze fase begrijp ik overigens pubers ineens een stuk beter. Wat moeten zij zich soms ellendig voelen. Geen wonder dat ze soms zo kunnen ontploffen. Of heb ik alleen zo’n licht ontvlambaar exemplaar en hebben jullie allemaal van die brave, ja-mama-knikkers?

Stukje biologie

Wat gebeurt er nou eigenlijk precies bij die overgang. Bij de geboorte krijgt iedere vrouw heel veel eitjes. Deze worden opgeslagen in de eierstokken. Het zijn er zo veel omdat je daar de rest van je leven mee moet doen. Nou ja, tot een bepaalde leeftijd, anders was er immers ook geen overgang.
Vanaf je puberteit produceren je eierstokken tijdens je vruchtbare periode, hormonen (o.a. oestrogeen) waardoor de menustruatiecyclus ontstaat. Tijdens de overgang stopt echter de afgifte van eicellen (gewoonweg omdat ze op raken) en hoeven de eierstokken dus steeds minder oestrogeen aan te maken. En dit zorgt dus voor die ellendige hormoonschommelingen. Je menstruatie wordt onregelmatig (vertel mij maar niks) en stopt uiteindelijk helemaal. Hoe lang dit duurt? Geen idee. Ik ben al een jaar of twee hiermee aan het ’tobben’. Dan word ik weer een aantal maanden netjes op tijd ongesteld en dan ineens blijft het weer een maandje weg.

De 3 fases van de overgang

De kans is groot dat ik nu in de eerste fase zit, de premenopauze. Dit is namelijk de periode voor je laatste menstruatie. De hoeveelheid oestrogeen in je lichaam wisselt.
Deze periode wordt opgevolgd door de peri-menopauze. Peri staat voor ‘in de buurt van’. Deze periode omvat de laatste jaren van de pre-menopauze en de eerste jaren van postmenopauze.
Na je laatste menstruatie, wanneer je minimaal 12 maanden niet ongesteld bent geweest, beland je in de menopauze.
Deze periode wordt opgevolgd door de postmenopauze. Gedurende deze periode gaat je lichaam op zoek naar een nieuwe balans.

Een aantal jaar

Ik wil jou en mijzelf niet ontmoedigen maar alles bij elkaar duurt de overgang dus gewoon een paar jaar. Gemiddeld begint het rond je 51e jaar, maar dat kan ook zomaar eerder of wat later zijn. Iedereen zal het op een andere manier ervaren en ook de klachten zijn verschillend. Er zijn zelfs vrouwen die helemaal geen klachten hebben!

Los van de hormoonschommelingen en mijn maandelijkse ‘2-daagse-humeur’ mag ik nog niet eens klagen. Ik heb (nog?) geen opvliegers en ook heb ik geen nachtelijke transpiratie-aanvallen (ik slaap als een blok). Wel heb ik wat meer kramp tijdens mijn menstruatie. Iets waar ik voorheen nooit last van had. Ook ervaar ik meer gewricht- en spierpijn, maar dat kan ook door de artrose komen.

Wat zijn opvliegers?

Fijn hoor dat ouder worden…

Delen is fijn!

Hoe ervaren jullie de overgang? Zit je er al in? Heb je er veel last van? Ben je ook zo’n tweedaags-secreet zoals ik of merk je geen verschil? Wat gebruiken jullie voor een (liefst natuurlijke) producten om het allemaal een beetje in de hand te houden?

Extra info

De overgang: waarom ik weer?
Meer blogs over gezondheid
Bevolkingsonderzoek, hoe werkt dat nou?
Wat is goed voor je body
Top 5 50-plus kwaaltjes
Wat zijn opvliegers?

Bronvermelding

Tekst & foto’s: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com